Świadectwo charakterystyki energetycznej - wszystko, co warto wiedzieć o świadectwie energetycznym

Pod koniec kwietnia wejdzie w życie nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz prawa budowlanego. Wprowadzi nowe przepisy, które są bardziej rygorystyczne od obecnych. Zgodnie z nowelizacją świadectwo energetyczne będzie musiało posiadać każde wynajmowane i sprzedawane mieszkanie. Za brak tego dokumentu grozi grzywna w wysokości 5 tys. zł. Jednak właściciele nieruchomości już znajdują pewne luki, które mogą pomóc w ominięciu nowych przepisów. Okazuje się, że taką luką może być… kapliczka.

Świadectwo energetyczne – co to jest?

Świadectwo charakterystyki energetycznej to dokument, który określa wielkość zapotrzebowania na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb energetycznych związanych z użytkowaniem budynku lub części budynku. Czyli:

• energii na potrzeby ogrzewania i wentylacji,
• przygotowania ciepłej wody użytkowej,
• chłodzenia,
• oświetlenia (w przypadku budynków niemieszkalnych).

Świadectwo energetyczne nazywane jest także certyfikatem lub paszportem energetycznym.

Czy świadectwo energetyczne jest obowiązkowe? Tak, obowiązek jego posiadania w określonych sytuacjach wynika z prawa europejskiego. Wprowadzenie tego obowiązku ma na celu promowanie budownictwa efektywnego energetycznie i zwiększanie świadomości społecznej w zakresie możliwości uzyskania oszczędności energii w budynkach.

Informacje zawarte w paszporcie energetycznym sprawiają, że właściciel, najemca lub użytkownik budynku może określić orientacyjne roczne zapotrzebowanie na energię. Dzięki temu może wstępnie określić koszt utrzymania związany ze zużyciem energii.

Jak podaje gov.pl, “Zasady sporządzania i przekazywania świadectw charakterystyki energetycznej budynków zostały określone w ustawie z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków”. Natomiast 28 kwietnia 2023 r. wejdzie w życie nowelizacja z 7 października 2022 r. ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz prawa budowlanego. Ustawa dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.

Czytaj także: Bezpieczny kredyt 2 proc. Kto skorzysta z programu?

Kto i od kiedy musi posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej?

Od kwietnia 2023 roku świadectwo energetyczne będzie wymagane przy każdej transakcji sprzedaży nieruchomości, a nawet przy umowie najmu. Będzie niezbędne także w przypadku budowy domu. Dokument dotyczy budynków jednorodzinnych i wielorodzinnych. Każdy kto chce sprzedać lub wynająć mieszkanie będzie musiał posiadać odpowiedni dokument. Dodatkowo w życie wejdzie obowiązek informowania o świadectwie już w ogłoszeniu zbycia lub najmu (jeśli paszport energetyczny był sporządzony).

Właściciel mieszkania będzie musiał dołączyć dokument dla nowego nabywcy w momencie sporządzania aktu notarialnego umowy zbycia prawa własności lub prawa do lokalu spółdzielczego. Z kolei notariusz będzie musiał odnotować w akcie notarialnym przekazanie nabywcy świadectwa energetycznego. Jeśli właściciel nieruchomości nie wywiąże się z nowego obowiązku, musi się liczyć z grzywną do wysokości 5 tys. zł.

Kto wystawia świadectwo energetyczne? Jak je zdobyć?

Świadectwo mogą wystawiać jedynie osoby z odpowiednimi uprawnieniami, tzw. audytor energetyczny (osoba legitymująca się uprawnieniami do projektowania w budownictwie). Rejestr takich specjalistów prowadzi Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Oprócz tego pomiary mogą wykonać absolwenci kierunków wyższych:

• inżynierii środowiska,
• budownictwa,
• energetyki,
• architektury.

Jednak tylko po uprzednim zgłoszeniu się do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej.

Świadectwa energetycznego nie musi wydawać projektant danego budynku. Wymienienie specjaliście nie mogą sporządzić charakterystyki energetycznej dla obiektu, który jest ich własnością. Jeśli to zrobią, zostaną ukarani usunięciem z rejestru uprawnionych do wydawania świadectw energetycznych.

Aby zdobyć świadectwo energetyczne, właściciele nieruchomości powinni zgłosić się do firm zajmujących się audytami, które mają uprawnienia do wydawania paszportów energetycznych.

Sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej zleca:

1. w przypadku sprzedaży lub najmu – właściciel lub zarządca budynku,
2. w przypadku zbycia tego prawa – osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (w przypadku zbycia tego prawa),
3. przed złożeniem zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie – inwestor.

Czytaj także: Rynek nieruchomości 2023. Prognozy i perspektywy

Świadectwo energetyczne – cena. Ile kosztuje świadectwo energetyczne?

Cena wyrobienia świadectwa energetyki cieplnej to kilkaset złotych, zazwyczaj nie więcej niż 1000 zł. Koszt ponosi właściciel nieruchomości. Cena paszportu energetycznego zależy od:

• lokalizacji obiektu,
• jego wielkości,
• kształtu,
• przeznaczenia,
• stopnia skomplikowania projektu.

Zazwyczaj koszt zaczyna za od ok. 200 zł za mieszkanie oraz od 300 do 500 zł za dom jednorodzinny. Domy wielorodzinne oraz budynki innego przeznaczenia są indywidualnie wyceniane. W każdym przypadku ostateczny koszt jest ustalany po zapoznaniu się ze specyfiką obiektu.

Ważność świadectwa – jak długo jest ważne świadectwo energetyczne?

Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat od momentu sporządzenia. Ustawodawca wprost mówi o momencie sporządzenia, a nie momencie przekazania. To istotne z punktu widzenia obliczania czasu niezbędnego do jego kolejnego wykonania.

Czy można ominąć obowiązek posiadania świadectwa energetycznego?

Nowe przepisy przewidują długą listę wyłączeń dla obowiązku posiadania świadectwa energetycznego, co dla wielu właścicieli nieruchomości jest nadzieją na to, że nie będą musieli ponosić kosztów związanych z uzyskaniem paszportu. Jednak lista wyłączeń zawiera w sobie specyficzne elementy:

• składziki, magazyny,
• obiekty zabytkowe,
• obiekty kultu religijnego,
• obiekty mieszkalne użytkowane krócej niż 4 miesiące w roku, czyli np. domki letniskowe,
• budynki nieposiadające instalacji pobierających energię (gospodarcze, przemysłowe) – poza instalacją elektryczną, która je oświetla,
• budynki wolnostojące o niewielkiej powierzchni (<50 m kw.).

Prawo nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem obiektów kultu religijnego. Dlatego w sieci pojawiły się pomysły na… stawianie w domach kapliczek, które miałyby ochronić właścicieli nieruchomości przed wysoką opłatą za świadectwo energetyczne. Jednak czas pokaże, czy takie próby ominięcia kosztów paszportu mają sens.