Obowiązek meldunkowy - wszystko, co musisz wiedzieć

lis 24, 2020 ·

Ostatnimi czasy coraz częściej spotykam się z opiniami klientów, że obowiązek meldunkowy został zniesiony. Nie jest to jednak prawda, dlatego postanowiłem przybliżyć tę kwestię w poniższym artykule.

Obowiązek meldunkowy wywodzi się z okresu PRL-u. Pełnił rolę ewidencyjną, zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Dla urzędów i instytucji państwowych był potwierdzeniem miejsca, w którym przebywa obywatel. Dziś w wielu przypadkach deklaracja miejsca zamieszkania zastępuje miejsce zameldowania na pobyt stały. Realnie znaczenie ma nasz aktualny adres, pod którym przebywamy.

Obowiązek meldunkowy – zamieszkanie a zameldowanie

Należy rozróżnić dwa pojęcia, tj. zamieszkanie oraz zameldowanie. Ich definicje regulują dwa różne akta prawne. Zgodnie z art. 25 Kodeksu Cywilnego „miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobyt”. Zameldowanie natomiast to pojęcie prawa administracyjnego, którego obowiązek i zasady wykonywania określa ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Zgodnie z w/w ustawą: „każdy, kto przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany do zameldowania się w miejscu pobytu stałego lub czasowego najpóźniej w ciągu 30 dni, licząc od dnia przybycia do tego miejsca”.

Listy wyborcze a obowiązek meldunkowy

Warto zaznaczyć, że polski rząd w 2018 roku podejmował próby zmienienia tego przepisu. Ze zmiany zrezygnował, tłumacząc, że ciągle ma ona swoje zastosowanie. Na podstawie danych meldunkowych przygotowywane są między innymi listy wyborców. Dlatego też zawsze jest z tego powodu spore zamieszanie. Masy ludzi żyją w zupełnie innych miejscach, niż są zameldowani. Przed głosowaniem chcą się dopisać do listy wyborców tam, gdzie są na co dzień i gdzie wygodniej im głosować.

Czy obowiązek meldunkowy nadal istnieje?

Pomimo faktu, iż w dużej mierze obowiązek meldunkowy jest dzisiaj fikcją, nadal istnieje. Jest coraz rzadziej respektowany, a także nie jest weryfikowalny, ale JEST. Dotyczy zarówno obywateli polskich, jak i cudzoziemców. W tym artykule skupię się jednak na naszych rodakach. Teoretycznie każdy, kto przebywa pod jakimś adresem, powinien się zameldować –  do wyboru jest meldunek na pobyt stały lub na pobyt czasowy, dłuższy niż trzy miesiące. Pobyt stały to miejsce określone konkretnym adresem, w którym dana osoba przebywa z zamiarem pozostania tam. Jeżeli natomiast tymczasowo mieszkamy pod innym adresem niż miejsce stałego zameldowania i planujemy tam pozostać dłużej niż 3 miesiące, powinniśmy dokonać meldunku w tym miejscu, na pobyt czasowy. Warto zaznaczyć, że równocześnie można mieć jedno miejsce pobytu stałego i jedno miejsce pobytu czasowego.

Jak wypełnić obowiązek meldunkowy?

Aby wypełnić ciążący na nas obowiązek meldunku, należy w pierwszej kolejności, najpóźniej w 30 dniu od przybycia pod dany adres, udać się do organu gminy właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Następnie, po wypełnieniu stosownego formularza oraz przedstawieniu dowodu tożsamości lub paszportu, a także dołączeniu dokumentu potwierdzającego prawo do lokalu, możemy dokonać zameldowania. Właścicielowi mieszkania wystarczy do tego akt notarialny. Jeśli z kolei wynajmujemy mieszkanie, niezbędna będzie umowa najmu. Co ważne – meldunek nie wymaga obecności właściciela nieruchomości ani jego zgody. Dokumentem, który świadczy o tytule prawnym do nieruchomości, może być także odpis księgi wieczystej, orzeczenie sądu lub decyzja administracyjna. 

Obowiązek meldunkowy a brak tytułu prawnego do lokalu

Nie mając żadnego tytułu prawnego do lokalu, również mamy obowiązek się zameldować. W takiej sytuacji, choć wizyta właściciela nieruchomości w urzędzie nie jest konieczna, to podczas meldowania musimy dostarczyć jego oświadczenie, że przebywamy pod jego dachem. Potrzebny nam będzie też dokument potwierdzający tytuł prawny właściciela, np. odpis z aktu notarialnego.

Warto pamiętać, że w sytuacji zameldowania na pobyt czasowy należy wskazać deklarowany okres przebywania tam. W przypadku dokonywania czynności w zakresie pobytu stałego dodatkowo, należy przedstawić zaświadczenie o wymeldowaniu z poprzedniego miejsca ze statusem „pobytu stałego”. 

Jak dokonać zameldowania?

Zameldowania można dokonać osobiście, przez pełnomocnika albo przez Internet z użyciem platformy ePUAP. W tej sytuacji potrzebujemy jednak do potwierdzenia swojej tożsamości profilu zaufanego (eGo). Wydanie zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały jest bezpłatne, natomiast na pobyt czasowy jest odpłatne w kwocie 17 złotych i wydawane na podstawie wniosku osoby zainteresowanej.

Czy należy się wymeldowywać?

Wymeldowania, co do zasady, powinien dokonać sam zainteresowany, a więc osoba, która opuszcza jakieś miejsce i melduje się w nowym. Powinniśmy tego dokonać najpóźniej w dniu, w którym wyprowadzamy się z miejsca zameldowania na pobyt stały. Możemy zrobić to również podczas meldowania się w nowym miejscu pobytu. Urzędnik wówczas zamelduje nas w nowym miejscu i automatycznie wymelduje z poprzedniego. W przypadku mieszkań wynajmowanych, jeśli lokator zaniedba tę kwestię, wymeldować może go również właściciel mieszkania. W tym celu składamy wniosek o administracyjne wymeldowanie. Powinniśmy w nim podać datę wyprowadzki lokatora (muszą minąć przynajmniej trzy miesiące), przyczynę wyprowadzki oraz obecne miejsce pobytu. Im więcej danych potwierdzających, że danej osoby nie ma już pod wskazanym adresem, tym szybciej zostanie wymeldowana. 

Co z obowiązkiem meldunkowym osób z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych?

Za osobę nieposiadającą zdolności do czynności prawnych lub posiadającą ograniczoną zdolność do czynności prawnych obowiązek meldunkowy (zameldowanie, wymeldowanie) wykonuje jej przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny lub inna osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę w miejscu ich wspólnego pobytu.

Czy zameldowanie lokatora daje mu prawa do lokalu?

Zameldowanie lokatora nie daje mu żadnego tytułu do lokalu, ani żadnych przywilejów. Nie chroni go przed eksmisją czy na przykład rozwiązaniem umowy najmu. Mimo to meldunek nadal odgrywa pewną rolę w praktyce obrotu nieruchomościami. Otóż – mimo że realnie nie ma on „przełożenia” na rzeczywistość – osoby kupujące mieszkania na rynku wtórnym najczęściej oczekują, że z lokalu zostaną wcześniej wymeldowani wszyscy, którzy przed dokonaniem transakcji byli tam zameldowani. W związku z tym osoby sprzedające nieruchomość, zanim ostatecznie sfinalizują transakcję, starają się o zaświadczenie z gminy potwierdzające, że w danym lokalu nikt nie jest już zameldowany.

Obowiązek meldunkowy a prawo własności

Obowiązek meldunkowy ma charter wyłącznie ewidencyjny i w żaden sposób nie wpływa na prawo własności nieruchomości. Nie jest zatem tak, że osoba zameldowana w lokalu ma do niej większe prawo, niż niezameldowany w niej właściciel lub współwłaściciel.

Do dnia 31 grudnia 2012 roku niedopełnienie obowiązku meldunkowego było wykroczeniem podlegającym karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub nagany. Od dnia 1 stycznia 2013 roku z kodeksu wykroczeń wyeliminowano przepis art. 147 i tym samym sankcje za niewywiązanie się z obowiązku meldunkowego. Oznacza to, że obecnie pomimo formalnego istnienia obowiązku meldunkowego, brak jest jakiejkolwiek kary za jego niedochowanie. 


Na blogu nie prowadzimy doradztwa w indywidualnych sprawach. W celu uzyskania szerszych i wiążących informacji radzimy skontaktować się z odpowiednimi służbami podatkowymi. Aby uzyskać więcej informacji o odpłatnym zbyciu nieruchomości zachęcamy do lektury Broszur Informacyjnych zamieszczanych na stronach Ministerstwa Finansów, które w sposób przystępny przedstawiają sposób rozliczenia sprzedaży wraz z praktycznymi przykładami.

Może to też Ci się spodoba

#szybkiwywiad: Nigdy nie zrezygnuję z ciągłej nauki

“Musisz pewnie kroczyć do przodu, wiedzieć gdzie chcesz dojść i być pewnym, że nigdy nie zabraknie Ci siły”. O biznesie, wyzwaniach i ciągłej nauce rozmawiamy z Joanną Skorupską – Dyrektorem oddziału Freedom Nieruchomości Poznań. Jaka jest Twoja biznesowa historia? Skąd pomysł pracy na własny rachunek? Powiem Ci tak – długo szukałam swojej drogi życiowej. Tak […]

Czy aby wykonywać zawód pośrednika muszę mieć własny samochód i prawo jazdy?

Czy aby wykonywać zawód pośrednika muszę mieć własny samochód i prawo jazdy?

Rób Swoje 10: Jak zacząć inwestować w nieruchomości

Eksperci mówią, że nieruchomości to najlepsza inwestycja. Jednak nie każdy ma odpowiednią wiedzę na ten temat i nie każdy ma wystarczającą kwotę na start. Czy wiedzę można zdobyć na kursach, czy lepiej uczyć się samodzielnie?  Czy kredyt to jedyny sposób na pozyskanie środków, czy są też inne?

Chcesz sprzedać nieruchomość?

Napisz do nas

    Proszę o zaznaczenie zgody.