Taksa notarialna – czym jest i jaki jest jej koszt?

Wydatki, wydatki… Bardzo często, przy różnego rodzaju inwestycjach, zamysłach, planach krótko- i długoterminowych, są one nieodłącznym elementem niepokoju klientów chcących w prawidłowy dopełnić formalności prawnych i publicznych. Niekiedy wysokość takich wydatków jest wystarczającym powodem do tego, aby zamierzone i pełne entuzjazmu plany się nie spełniły lub w znacznym stopniu były ograniczane.

Ważnym i nieodłącznym elementem pracy agenta nieruchomości jest kontakt z kancelariami notarialnymi, za przyczyną i pod nadzorem których dokonuje się czynności formalnoprawnych tak dotyczących samej sprzedaży nieruchomości, jak również innych, często regulujących najważniejsze sprawy życiowe klientów.

Notariusz, jako osoba zaufania publicznego, prawnik sporządzający dokumenty o charakterze oficjalnym, a także również jako osoba, która dba o poprawność prawną lub formalną wykonywanych w jego obecności czynności – za wykonane przez siebie czynności i dokumenty pobiera wynagrodzenie i pobiera dodatkowe opłaty przekazywane później do stosownych organów administracji publicznej. 

Taksa notarialna – wynagrodzenie notariusza

Wynagrodzenie notariusza za dokonane czynności nazywane jest taksą notarialną. Wysokość taksy jest ustalona i uregulowana w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. 

W przeważającej większości przypadków wysokość taksy notarialnej zależy od wartości przedmiotu czynności notarialnej i wówczas maksymalna stawka taksy wynosi:

• dla wartości przedmiotu czynności do 3 000 zł – 100 zł;
• powyżej 3 000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
• powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
• powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
• powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
• powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
• powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł; a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi nie więcej niż 7500 zł.

“Połówkowa” taksa notarialna

Zgodnie z przywołanym powyżej rozporządzeniem, w przypadku wielu czynności dość popularnych na rynku nieruchomości, a związanych z przeniesieniem własności nieruchomości, taksa notarialna jest niższa, gdyż notariusz nie może wyliczyć więcej niż połowę stawki maksymalnej. Taka „połówkowa” taksa winna być stosowana w przypadku zawarcia m.in.:

• umowy przedwstępnej, warunkowej,
• umowy przenoszącej własność lub użytkowanie wieczyste, w wykonaniu umowy przedwstępnej,
• umowy sprzedaży nieruchomości rolnej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa,
• umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym, dokonywanej przez podmiot publiczny z udzieloną bonifikaty od ceny,
• umowy zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
• umowy zbycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawa do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka),
• umowy zbycia ekspektatywy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, odrębnej własności lokalu lub domu jednorodzinnego w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych,
• umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu lub przeniesienia własności domu jednorodzinnego z prawem do gruntu, zawartych w wykonaniu umów o budowę lokalu lub domu, w trybie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych,
• umowy przeniesienia własności lokalu lub domu jednorodzinnego z prawem do gruntu przez spółdzielnię mieszkaniową,
• umowy przeniesienia własności, oddania w użytkowanie wieczyste lub przeniesienia prawa użytkowania wieczystego działki budowlanej na rzecz spółdzielni mieszkaniowej,
• ustanowienia hipoteki (z wyjątkiem ustanowienia hipoteki w celu zabezpieczenia kredytu bankowego udzielonego na budownictwo mieszkaniowe, zakup domu mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego albo na działalność gospodarczą),
• umowy darowizny lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, jeżeli umowa jest zawierana pomiędzy osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej,
• umowy sprzedaży samodzielnego lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 2 ust. 2 zdanie 1 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali stanowiącego odrębną nieruchomość albo budynku mieszkalnego jednorodzinnego w rozumieniu przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane,
• umowy sprzedaży nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę budowlaną w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 

Czy taksa notarialna może być jeszcze niższa?

Niektóre z czynności notarialnych są objęte jeszcze niższą stawką taksy notarialnej, liczoną jako 1/4 stawki maksymalnej. Należy do nich m.in. bardzo popularna czynność ustanowienia hipoteki w celu zabezpieczenia kredytu bankowego udzielonego na budownictwo mieszkaniowe, zakup domu mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego albo na działalność gospodarczą.

Wartość przedmiotu dokonywanej czynności nie jest jedynym kryterium wyliczania taksy notarialnej. Maksymalna stawka odnosi się do m.in. następujących popularnych aktów notarialnych i wynosi:

• za sporządzenie protokołu zebrania wspólnoty mieszkaniowej – 300 zł;
• za sporządzenie protokołu przyjęcia dokumentu na przechowanie – 50 zł, a za przechowanie dokumentu, od każdego dokumentu, za każdy rozpoczęty miesiąc – 20 zł,
• za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne – 50 zł,
• za sporządzenie protokołu dziedziczenia – 100 zł,
• za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu – 50 zł,
• za sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu – 30 zł.

Notariusze sporządzają także inne dość popularne i spotykane przez agentów nieruchomości dokumenty np. poświadczenia – własnoręczności podpisu, poświadczenie zgodności kopii z oryginałem dokumentu. Również za sporządzenie takich dokumentów pobierana jest taksa notarialna a jej maksymalne stawki wynoszą:

•  za poświadczenie własnoręczności podpisu albo odcisku palca osoby niepiśmiennej lub niemogącej pisać: 

  a) na dokumentach, jeżeli przedmiot jest oznaczony sumą pieniężną – 1/10 wynagrodzenia, jakie należałoby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego ma więcej niż 300 zł,
  b) na pełnomocnictwach i innych dokumentach – 20 zł,

• zgodności odpisu z okazanym dokumentem, za każdą stronę – 6 zł.

Należy być świadomym, że podane w rozporządzeniu taksy notarialne są taksami netto i nie obejmują podatku VAT w wysokości 23%.

Czy w kancelarii notarialnej mogę się spodziewać dodatkowych opłat?

W kancelarii notarialnej klient płaci nie tylko taksę notarialną, lecz również inne opłaty, z których część jest opłatami stałymi, których wysokość jest niezmienna dla całej Polski. Opłaty te nie są obciążone dodatkowym podatkiem VAT. Do najpopularniejszych opłat stałych należą m.in.:

• podatek od czynności cywilnoprawnych w stawce 2% wartości sprzedawanych nieruchomości (tam, gdzie sprzedaż nie jest objęta podatkiem VAT);
• podatek od czynności cywilnoprawnych – od ustanowienia hipoteki: 19 zł;
• składany do sądu elektroniczny wniosek wieczystoksięgowy: 246 zł;
• opłata wieczystoksięgowa za wpis własności: 200 zł;
• opłata wieczystoksięgowa za wpisy do KW, np. hipoteki: 100 zł.

Oprócz taksy notarialnej i opłat stałych notariusz pobiera również opłaty za sporządzenie wypisu, odpisu lub wyciągu z aktów notarialnych. Maksymalna stawka wynosi 6 zł netto + VAT za każdą rozpoczętą stronę. Za stronę uważa się tekst obejmujący nie mniej niż 25 wierszy.

Pamiętaj o tym, ustalając czynności z udziałem notariusza:

Planując dokonywanie czynności z udziałem notariusza, warto wcześniej uzgodnić z kancelarią koszty całej czynności oraz warto uzgodnić formę płatności. Pozwoli to na przygotowanie się do całości inwestycji i spokojną jej realizację. Większość kancelarii notarialnych na prośbę klienta lub agenta nieruchomości wyszczególnia koszty, jakie powstaną przy zamawianiu przez nich czynności u notariusza, a w wielu przypadkach koszty te można omawiać indywidualnie.

---

Na blogu nie prowadzimy doradztwa w indywidualnych sprawach. W celu uzyskania szerszych i wiążących informacji radzimy skontaktować się z odpowiednimi służbami podatkowymi. Aby uzyskać więcej informacji o odpłatnym zbyciu nieruchomości zachęcamy do lektury Broszur Informacyjnych zamieszczanych na stronach Ministerstwa Finansów, które w sposób przystępny przedstawiają sposób rozliczenia sprzedaży wraz z praktycznymi przykładami.